‘Xin nói thẳng, tôi xuất thân bần nông, công nhân’
Đen Vâu (tên thật là Nguyễn Đức Cường), sinh năm 1989. Tuổi 18, anh không tiếp tục học đại học mà chọn làm công nhân dọn rác bãi biển thuộc ban quản lý Vịnh Hạ Long vì mong muốn có một cuộc sống an toàn, ổn định.
Đen Vâu từng gây ấn tượng khi kể về quá khứ với VietNamNet: “Xin nói thẳng, tôi xuất thân từ bần nông, công nhân nên rất quý trọng đồng tiền. Ai ra trường cũng mong làm bác sĩ, kỹ sư, trong khi mình đi lao động chân tay thấy hơi ngại với bạn bè cũng bình thường thôi. Hồi đó, tôi mới 18 tuổi, không nghĩ được nhiều”.
Đen Vâu thời làm công nhân.
Đen Vâu tránh nói về nghề cũ vì không muốn mọi người nghĩ về quá khứ của mình thiếu tích cực hoặc cho rằng anh thiệt thòi, thậm chí vu cho anh là kể lể quá khứ để gợi lòng thương hại. Anh chưa từng chối bỏ quá khứ, trái lại, thâm tâm rapper luôn biết ơn quá khứ đã cho anh động lực theo đuổi âm nhạc, cho anh vốn sống để ca từ dày dạn thêm.
Sau 7 năm làm công nhân, Đen Vâu xin nghỉ việc không lương để mở quán cà phê với mục đích gặp gỡ những người có cùng sở thích Rap. Kinh doanh thua lỗ, anh xin đi làm lại để lấy tiền trang trải chi phí cửa hàng. Mãi đến năm 2016, rapper mới xin nghỉ việc và đóng quán.
Rapper mang làn sóng Rap trở lại
Nhận định Đen Vâu “một bước thành sao” hay nghệ sĩ mới nổi là hoàn toàn sai. Anh vốn nổi đình nổi đám từ tận năm 2014 với hit Đưa nhau đi trốn có góp giọng Linh Cáo.
Nói thêm về Đưa nhau đi trốn, Đen Vâu kể rằng từng định thu nó như ca khúc cuối cùng. Thời ấy, anh không có tiền thu âm ca khúc. Một người em thân thiết tên Trường Đặng làm việc ở phòng thu đã cho anh lén thu âm sau 12 giờ đêm khi chủ phòng thu đã về.
Khuya hôm ấy, Đen Vâu nói với bạn rằng: Thu xong bài này anh bỏ nhạc, anh không còn động lực nữa. Không ngờ, Đưa nhau đi trốn lại trở thành hit khiến cái tên Đen Vâu vang dội cộng đồng Rap fan. Linh Cáo, cô bạn ở Huế quen anh qua diễn đàn, được báo giới săn tìm.
Kỳ thực không riêng gì Đưa nhau đi trốn, những năm đó Đen Vâu nhiều bài hay không đếm xuể: Cô gái bàn bên, Chạy trốn mặt trời, Mơ, Ghé thăm, Dưới hiên nhà… Ca khúc Cô gái bàn bên kết hợp với Lynk Lee – người bạn, sau này là cô em thân thiết, người luôn được Đen gọi là “bé” đầy trìu mến.
Rap xuất hiện manh nha tại Việt Nam từ những năm đầu thập niên 1990, bùng nổ những năm đầu 2000. Dù hơn 20 năm lịch sử, Rap vẫn giữ vai trò ‘bão ngầm’ – hay ngự trị giới Underground. Ở mainstream, Rap le lói, yếu ớt qua hoạt động của những rapper như Đinh Tiến Đạt.
Sau những năm giữa thập niên 2000, làn sóng Rap chìm dần, nhường chỗ cho Teen-pop. Phải đến hơn 10 năm sau vào 2019, Đen Vâu mới chính thức mang làn sóng Rap trở lại. Các hit Mười năm, Bài này chill phết, Hai triệu năm, Lối nhỏ, Cảm ơn… được phát khắp nơi. Đen Vâu là nghệ sĩ Việt Nam được nghe nhiều nhất trên nền tảng trực tuyến Spotify năm đó.
Ấn tượng ở chỗ, Đen Vâu “tung hoành” năm 2019 ngay cả khi đó là năm những sao trẻ mainstream hoạt động mạnh mẽ, đơn cử là cuộc đối đầu dữ dội giữa Sơn Tùng M-TP và cặp đôi Jack – K-ICM khi ấy.
Như vậy, Đen Vâu được xem như là người tiên phong mang làn sóng Rap trở lại, hai cuộc thi Rap chỉ đưa làn sóng ấy lên vị trí cao nhất mà nó xứng đáng trong năm 2020.
Khủng hoảng đằng sau “from zero to hero”
Ấn tượng đầu tiên về Đen Vâu là sự thật thà, tự ti và khiêm tốn ngay cả khi đã là rapper hạng A. Đen Vâu tự nhận mình không đẹp trai, ăn mặc lôi thôi. Năm 2014, lần đầu đi diễn và được trả cát-sê 4 triệu đồng, anh nhớ mãi trong đời. Kiếm được tiền từ âm nhạc, anh có “sửa soạn” bằng cách mua quần áo. Tiền giúp anh không còn rụt rè khi bước chân ra đường, giúp anh thỉnh thoảng mời bạn bè ăn một bữa, chủ yếu là đầu tư âm nhạc và gửi về ba mẹ. Đen Vâu không có nhiều nhu cầu tiêu xài cho bản thân.
Đen Vâu từng stress rất lâu và loay hoay trong sự công kích. Như bài Anh đếch cần gì ngoài em bị công kích vì dùng từ không phù hợp đại chúng; bài Đưa nhau đi trốn bị chỉ trích cổ xúy lối sống vô trách nhiệm… Đây là vấn đề không khó hiểu đối với người tiên phong mang Rap trở lại mainstream như Đen Vâu.
Đen Vâu chỉn chu hơn xưa nhưng không hào nhoáng, càng không sống bề nổi.
“Tôi vẫn tự hỏi rất nhiều lần có nên thay đổi mình cho dễ nghe hơn, gần gũi hơn không? Nhưng cuối cùng, nếu thay đổi mình, tôi có thể mất tất cả. Khi được khán giả biết đến, tôi cũng mất một số thứ nhưng may là chưa mất mình. Tôi vẫn là tôi và mọi người thích tôi vì điều đó. Có thời gian tôi loay hoay, đi đâu cũng chỉ có một bài hit để diễn. Hay hễ lên sân khấu là hồi hộp, không biết mình ăn mặc có lôi thôi quá không…”, anh nhớ lại.
Khi được: Vì sao đã nổi tiếng mà vẫn tự ti?, Đen Vâu nói vì anh biết mình là ai, đang ở đâu. “Những thứ tôi làm không có gì mới, toàn là học hỏi từ nghệ sĩ nước ngoài và làm lại cho phù hợp với Việt Nam. Tôi đâu có sáng tạo cái gì đâu? Cách rap này, nhịp beat này… đâu có gì mới lạ.
Có chăng tôi lấy ra được từ tâm hồn mình những điều gần gũi với con người Việt Nam nên được đón nhận thôi. Tôi may mắn chứ không phải tài giỏi gì hết, trong khi nhiều anh em ngoài kia vẫn còn đang loay hoay. Tôi vào nghề như con ếch nhảy khỏi miệng giếng. Trên thế giới có hàng nghìn nghệ sĩ Indie tài giỏi. Sản phẩm của họ view vài chục nghìn thôi nhưng nghe rất đỉnh”, Đen Vâu khiêm tốn.
Năm 2020, Đen Vâu không rầm rộ dù làn sóng Rap dâng đến đỉnh điểm, nhiều đồng nghiệp của anh bước lên từ Underground để phát triển sự nghiệp trước đại chúng – như anh hằng mong đợi. Các sản phẩm một triệu like, Trời hôm nay nhiều mây cực và gần nhất là Đi về nhà đều tốt, không tệ đi hay là bước lùi, nhưng bão hòa giữa vô số sản phẩm Rap khác.
Đen Vâu vẫn nổi tiếng và kiếm tiền rất tốt từ công việc. 6 – 7 năm trước, nhạc anh nhuốm màu khổ vì cuộc sống nhiều khó khăn. Sau này, âm nhạc ấy vẫn đời nhưng lạc quan, tích cực hơn. Giống như anh từng nói, được sống và làm công việc mình yêu thích là hạnh phúc nhất trên đời.
Đen Vâu gai góc trong ‘một triệu like’
